(Pre)historia
Około 1998 roku zaczął powstawać protokół → Zigbee przeznaczony do bezprzewodowej komunikacji urządzeń szeroko pojętej automatyki. Miał on stanowić alternatywę dla Wi-Fi i Bluetooth1), które co prawda były bardziej uniwersalne, ale wymagały wielokrotnie więcej energii, co w przypadku niewielkich, autonomicznych urządzeń było nie tylko niepożądane, ale wręcz blokowało ich rozwój. Cztery lata później powstała organizacja → Zigbee Alliance, której celem było ustandaryzowanie protokołu, co nastąpiło około 2003 roku. Wydawało się, że future was wide open i urządzenia różnych producentów będą mogły komunikować się w jednolity sposób, co pozwoli bezproblemowo łączyć je w większą całość. Szczególnie, że z biegiem czasu do Zigbee Alliance przystąpiło kilkaset firm, m.in. Legrand, Philips, Samsung czy IKEA. Niestety w większości przypadków, pomimo używania tego samego protokołu, powstawały zamknięte rozwiązania gdzie niezbędne były centralne elementy sterujące (np. Philips Hue Bridge, Samsung SmartThings Hub czy IKEA Trådfri Gateway) nie pozwalające na parowanie urządzeń innych firm. Co prawda większość tych mostków lub hubów posiada API pozwalające na dostęp do ich funkcji, ale są to API specyficzne dla każdego z producentów. Ich integracja za pomocą jednego software’owego sterownika jest co prawda możliwa, ale wymaga niemałego nakładu pracy. Przykładem może być istniejący od 2010 roku projekt → openHAB zapewniający obsługę prawie 300 różnych systemów smart home: ma on jeden z największych zespołów programistów w świecie open-source.
Współczesność
Dość sporo czasu zajęło firmom w ten czy inny sposób zaangażowanym w tworzenie i obsługę urządzeń smart home dojście do wniosku, że potrzebne jest jedno, wspólne i co więcej otwarte rozwiązanie. Dopiero w grudniu 2019 roku Alphabet, Amazon i Apple razem z Zigbee Alliance rozpoczęły pracę nad wspólnym standardem o nazwie → Matter (który początkowo nosił nazwę CHIP – Connected Home Over IP). Pierwsze zapowiedzi mówiły o udostępnieniu finalnej specyfikacji na koniec 2020 roku, potem miałby to być ostatni kwartał 2021. Ostatecznie → Matter 1.0.0 ujrzał światło dzienne 30 września 2022 roku a w międzyczasie, w maju 2022 roku, Zigbee Alliance stało się → Connectivity Standards Alliance. Zgodnie z zapowiedziami jest otwartym standardem: → repozytorium GitHub zawiera kody źródłowe, opis założeń i architektury oraz całkiem sporo przykładów dla różnych platform i języków programowania. Preferowanym protokołem sieciowym jest Thread2), jednak możliwa jest komunikacja za pomocą bardzo szerokiej gamy rozwiązań. Czy jednak najważniejszy selling point nowego standardu czyli unifikacja jest faktem i zamiast pięciu naklejek "Works with ..." zobaczymy już tylko jedną "Works with Matter"? Niestety, pomimo tego że mam w domu produkty kilku różnych firm, które zapowiedziały obsługę Matter, nie jestem jeszcze w stanie sprawdzić co nowy standard oznacza w praktyce.
Philips Hue
W maju 2021 Signify (firma odpowiedzialna za Philips Hue) zapowiedziała, że cała linia produktów będzie zgodna z Matter dzięki → aktualizacji oprogramowania. Na stronie Philipsa jest sekcja dedykowaną → Matter, ale to tylko ładna marketingowa ulotka, bez konkretnych dat wydania nowego firmware’u. Portal → The Verge ujawnia więcej niż sam producent: aktualizacja ma być dostępna do końca pierwszego kwartału 2023 roku, a na stronie dla developerów Hue można uzyskać dostęp do → wersji beta. Warto jednak zwrócić uwagę na informację podaną drobnym drukiem: „obsługę protokołu Matter zapewnia mostek Philips Hue Bridge” - nie będzie więc oczekiwanej rewolucji i nadal niezbędny będzie dedykowany mostek a tylko komunikacja z nim będzie wykorzystywać nowy protokół. Szukając dalszych informacji na ten temat trafiłem na → wywiad z Georgem Yannim kierującym działem Hue. Mówi on między innymi o tym, że nie jest planowana w urządzeniach końcowych (żarówkach, przełącznikach, itp.) implementacja preferowanego przez Matter protokołu Thread a dodatkowo tylko podstawowe funkcje będą dostępne za pośrednictwem Matter, bardziej zaawansowane nadal przez dedykowane Hue API.
Eve Systems
Eve Systems wydaje się mocno → wspierać nowy standard. Na 12 grudnia był zapowiedziany nowy firmware → obsługujący Matter, jednak nie dla wszystkich urządzeń - aktualizację miały dostać Eve Energy, Eve Motion i Eve Door & Window. Dla pozostałych, w tym stojącego u mnie na szafce Eve Room, nie ma konkretnej daty, jednak docelowo wszystkie urządzenia komunikujące się za pomocą protokołu Thread (druga generacja Eve Room obsługuje Thread) mają obsługiwać Matter. Warto zaznaczyć, że do przeprowadzenia aktualizacji konieczny będzie system iOS lub iPadOS ponieważ obecnie urządzenia Eve są zgodne tylko z Apple Home. Dodatkowo na chwilę obecną - jak można przeczytać w artykule na portalu → MacRumors - musi to być system w wersji 16.2 wydanej dosłownie kilka godzin temu, potrzebny jest router brzegowy Thread (w praktyce Apple TV lub głośnik Home Pod) i wymagane jest zarejestrowanie się w programie Early Access.
Tak czy inaczej, kierunek rozwoju urządzeń Eve wydaje się zdecydowanie ciekawszy niż w przypadku Hue: wszystkie nowe elementy systemu obsługujące Bluetooth już otrzymały albo niedługo otrzymają obsługę protokołu Thread a dotychczasowa obsługa protokołu HomeKit zostanie uzupełniona/zastąpiona o/przez Matter. W przyszłości, gdy poszczególne urządzenia będą sprzedawane od razu z firmwarem Matter zniknie też konieczność posiadania dostępu do systemu iOS/iPadOS/tvOS.
IKEA i Flic w części drugiej
—
1) Bluetooth w wersji Low Energy (LE) jeszcze nie istniał – standard został zatwierdzony w 2009 roku.
2) Thread to protokół działający w niższej warstwie niż Matter, ich wzajemną relację opisuje na przykład → ten artykuł.